Waar geen wil is, is een smoes

Wij mensen zijn gewoontedieren. Dat wil zeggen dat we veel doen op onze automatische piloot: ademen, en gesprek voeren terwijl we auto rijden, de was strijken. Het is maar goed ook dat we die eentje hebben: een automatische piloot. Stel je voor dat je over élke handeling (elke teug adem die je neemt, elke handeling die je uitvoert tijdens het autorijden, noem maar op) bewust na moet denken. Dat je over élke handeling, stap voor stap, zou moeten bedenken ‘ohja, hoe móet dat ook alweer?’ Dáár word je moe van… Die automatische piloot hebben we dus niet voor niks. En dat geldt ook voor: op de automatische piloot doorgaan in die baan waar je niet (meer) op je plek zit.

Veranderen is lastig

Juist omdát we van die gewoontedieren zijn, is het heel lastig om te veranderen. Oók als je een kut baan hebt. Ga maar na: hoe vaak zeg jij niet één van de volgende dingen of een variant daarop: “tsja, zo ben ik nou eenmaal”, “aard van het beestje hè..”, “het ligt niet aan mij, het ligt aan…”, “ik ben te …. om dat te doen”, “ik heb niet genoeg ….. om dit te doen”. Alle verandergoeroe’s zijn het er unaniem over eens: elke poging tot gedragsverandering strandt, als je niet gemotiveerd bent om te veranderen. Waar een wil is, is een weg.. Maar waar geen wil is, daar zijn de smoesjes. Smoezen om iets niet te doen. Smoesjes om uit te stellen en dus uiteindelijk ook af te stellen. Het is daarom heel erg belangrijk om precies te weten WAAROM jij iets wilt. Je hebt me vast al eens eerder horen zeggen: “If the why is big enough, the how is easy.” Als jij niet helder genoeg hebt WAAROM je ander werk wilt, dan zul je nóóit doen wat nodig is om voor jouw droombaan te gaan.

Waarom werk jij eigenlijk?

In mijn trajecten onderzoek ik met cliënten altijd naar ‘waarom zij werken.’ Het antwoord: ‘voor geld’ (of: omdat ik huur moet betalen, of: omdat mijn kinderen te eten willen hebben etc), zorgt in veel gevallen niet voor die enorme “WHY”. Je zult mij nóóit horen zeggen dat dit geen goede redenen zijn om te willen werken. Dit zijn alleen géén redenen die jou doen VERANDEREN van werk. Als je puur en alleen werkt voor de centen, dan maakt het niet zoveel uit wat je doet. Het gaat je dan namelijk niet om inhoud, maar om de voorwaarden. En dat is prima. Maar wat zeur je dan dat je baan klote is en dat je dit niet volhoudt tot je pensioen?

Gaat ‘ie lekker in je gouden kooi?!

In mijn praktijk kom ik vaak de gouden-kooi-gevangenen tegen: mensen die een goed salaris hebben, goede arbeidsvoorwaarden, lekker thuis kunnen werken, een baan hebben die dicht bij huis is en van hun werkgever naar huis mogen als er bijvoorbeeld iets met de kinderen is. Wat is het probleem?!, zou je je af kunnen vragen. Nou, dat is er wel degelijk: de gouden-kooi-gevangenen worden namelijk doodongelukkig van de inhoud van hun werk. Het is saai of juist te veeleisend. Ze vinden het niet (meer) leuk. Er zijn geen groeimogelijkheden of de uitdaging is weg. Maar júist dat goede salaris, die goede arbeidsvoorwaarden en/of het feit dat ze lopend naar hun werk kunnen, dat maakt het zo moeilijk is om los te komen van die baan die hen ongelukkig maakt: ze zitten in een gouden kooi. DAAROM is het zo belangrijk om te weten wat jouw ‘waarom’ is. Je komt anders nooit van je leven in beweging.

Ik gebruik in dit geval graag een voorbeeld wat Jos Burgers ook gebruikt in zijn boek ‘Eén fan per dag’: Geld (of salaris) nodig hebben, is hetzelfde als zuurstof nodig hebben. Je kunt niet zonder, maar als zuurstof het belangrijkste doel is in je leven, dan ben je waarschijnlijk astmapatiënt. Zo is ademhalen niet het hoogste doel in het leven, net zomin als geld verdienen het hoogst haalbare is in een baan of in je werk.

Waarom je waarom weten?

Ten eerste is het dus belangrijk om je ‘waarom’ heel helder te helpen, als je wilt veranderen van baan. Omdat dat je ‘waarom’ jouw ‘lichtbaken’ wordt. Je ‘waarom’ zorgt ervoor dat je doorzet bij tegenslagen, dat je de juiste beslissingen maakt als het lastig wordt, dat je meer vastberaden bent en daardoor meer zelfvertrouwen hebt en dat je je bed uit komt als je ff geen zin hebt. Kans van slagen? Veel groter dan zomaar iets doen.

Daarnáást is het belangrijk om je ‘waarom’ heel helder te hebben, omdat je dit ook uitstraalt op anderen. Bewust en onbewust. Precies: dus óók op die potentiële nieuwe werkgever. Ook hier schetst Burgers weer zo’n treffend voorbeeld: Stel dat jij vlak voor een operatie de arts spreekt die jou die dag gaat opereren. Jij vraagt hem wat hem ooit heeft doen besluiten om chirurg te willen worden. De arts antwoordt daarop dat dit hem destijds de eenvoudigste manier leek om later de hypotheek en de alimentatie aan zijn toekomstige ex-vrouw te kunnen betalen. Met hoeveel vertrouwen zie jij dan die ingreep tegemoet?

Ook jouw potentiële nieuwe werkgever wil horen en voelen dat jij hem wilt helpen. Niet dat jij hem alléén maar van z’n euro’s af wil helpen. De meest gestelde vragen in een sollicitatiegesprek zijn niet voor niets: ‘waarom wil je hier werken?’ of ‘waarom moeten we nu juist jóu aannemen?’

Ik ben benieuwd; is jouw ‘waarom’ helder genoeg?
Wil je je inzichten hieronder in de comments met me delen?