Mijn baas is een narcist! Wat nu?

In november volgde ik bijscholing over narcisme. Het college werd gegeven door GZ-psycholoog en gedragstherapeut Martin Appelo. Op mijn Instagram-kanaal (volgen wij elkaar al?) deelde ik dat ik een college aan het volgen was over Narcisme en ik kreeg daar enorm veel reacties op.
De reacties waren grofweg op te delen in 2 categorieën:

• Mijn baas is een narcist en maakt mijn leven tot een hel
• Ik bevind of bevond me in een relatie met een narcist

Als ik zó ontzettend veel reacties en vragen krijg op een bepaald thema, dan kan ik niet anders dan er iets over schrijven.. Dus je voelt ‘em waarschijnlijk al aankomen. Dit is waar mijn blog van deze week over gaat! Want wat doe je nou als je baas een narcist is? En is hij eigenlijk wel écht een narcist?

Misverstanden over narcisme

Er bestaan ontzettend veel misverstanden over narcisme. We denken vaak aan arrogante mannen, die zich niet in kunnen leven in de mensen om hen heen. Op internet worden ze vaak omschreven als ‘koelbloedig’. Mannen die continu in de spotlight willen staan en daarbij over lijken gaan.

Ook kun je op fora teruglezen dat narcisme ontstaat als je als kind niet genoeg liefde hebt ontvangen.

Voor een groot gedeelte kloppen deze beweringen, maar er is meer… Het ligt allemaal nét wat genuanceerder dan dat soms geschetst wordt.

Ontstaan van narcisme

Het feit dat iemand een slechte jeugd heeft gehad, hoeft niet per definitie te leiden tot narcisme. Laten we dat voorop stellen.
Een slechte jeugd meemaken kan namelijk tot allerlei soorten problemen leiden.
Daarnaast is het nóóit ALLEEN een slechte jeugd, die leidt tot narcisme. Het gaat altijd gepaard met een bepaalde biologische kwetsbaarheid. Zoals een tekort aan serotonine (even simpel uitgelegd: het gelukshormoon) of een overschot aan cortisol (het stresshormoon).

Typisch narcisme

Wanneer dus die slechte jeugd én een biologische kwetsbaarheid aanwezig is, kan narcisme ontstaan. De slechte jeugd zorgt ervoor dat de narcist geen vertrouwen heeft in een ander, want: op wie heeft hij ooit kunnen rekenen? Hij heeft al jong geleerd dat hij op zichzelf aangewezen is.. Maar ergens is er ook wantrouwen in zichzelf ontstaan: ik ben het kennelijk niet waard om voor te zorgen.
En dat wantrouwen voelen (in jezelf en in de ander), is geen prettig gevoel.
In een poging om dit niet te voelen, blaast de narcist zichzelf enorm op.
Dit is het gedrag wat anderen vaak omschrijven als ‘arrogant’. Maar eigenlijk is het dus een soort van overlevingsmechanisme, wat de narcist zichzelf heeft aangeleerd.
Een consequentie van dit gedrag, is dat de narcist geen ruimte laat voor een ander. Wat anderen vaak omschrijven als ‘alles draait altijd alleen maar om hem’. Wanneer die ander vervolgens denkt (en uit) ‘hallo, ik ben er ook nog!’, dan stoot de narcist af (soms zelfs met geweld). Want commentaar? Daar zit hij niet op te wachten..
Door afstoten jaagt de narcist mensen bij hem weg. En als dat gebeurt, is de cirkel weer rond: zie je wel – niemand is te vertrouwen.

Is je baas een narcist?

Narcisten zijn de mensen op wie bedrijven in crisis zitten te wachten: zij bedenken vaak de meest fantastische plannen en ideeën. Ideeën waar verder geen mens op komt. Narcisten durven te zeggen wat anderen niet zeggen en gaan gewoon hun gang. Ze trekken zich nergens iets van aan. De narcist bedenkt en draagt het op, de rest volgt. En dit is precies de reden waarom het zo fijn is om een narcist aan het roer te hebben, in tijden van crisis. Een zelfverzekerd iemand om op te leunen. Hij red ons wel.

Echter… Is de crisis voorbij? Alle angst gezakt? Is iedereen weer afgekoeld en relaxed, omdat er geen ‘bedreiging’ (bijvoorbeeld ontslag, of faillissement) meer heerst?
Dan moet de – eerst zo competente – leider weer weg, want dán krijgt ‘ie met iedereen ruzie. Er  is geen behoefte meer aan eenrichtingsverkeer. Mensen willen nu zelf weer inspraak.

Er wordt wel eens gezegd dat een narcist nooit hulp zoekt, omdat ‘ie zelf vindt dat er geen probleem is. Dat klopt echter niet..
Narcisten melden zich wel, maar vaak niet met hun narcisme. Maar bijvoorbeeld met relatieproblemen. En vooral met arbeidsconflicten.

Meer leren over narcisme?

Dit artikel is slecht een klein stukje informatie van de berg aan stof die er te leren valt over dit onderwerp.
Wil je nou meer weten? Bijvoorbeeld over de verschillende vormen van narcisme? Of over narcisme in relaties? En hoe je om kunt gaan met (bijvoorbeeld) die narcistische baas?
Dan kan ik je het college van Martin Appelo, gegeven via Hupper, van harte aanbevelen.
Je kunt de eerste les gratis bekijken en wanneer je geïnteresseerd bent in de overige 9 lessen, kun je deze aanschaffen voor € 49,50.